ޗެން ވެއި (ރާއްޖެއިން ދިވެހިބަސް ކިޔެވި ޗައިނާގެ ދަރިވަރެއް)

އަޅުގަނޑު، ޗައިނާ ސަރުކާރުން ސްޕޮންސަރކުރި ދަރިވަރެއްގެ ގޮތުގައި، ދިވެހިރާއްޖެއަށް ޒިޔާރަތްކުރީ ސަގާފީ ބަދަލުތަކުގެ ހެކިވެރިއަކަށް ވެގެންނެވެ. މި ޖަޒީރާ ރަށްތައް ވެގެން ދިޔައީ އަޅުގަނޑުގެ ތަޢުލީމީ ޙަޔާތުގައި ވެސް އަދި އަމިއްލަ ދިރިއުޅުމުގައި ވެސް މުހިންމު ބާބަކަށެވެ.

"ދިވެހިބަސް" ދަސްކުރުމުގެ ތަޖުރިބާ:

ދިވެހިރާއްޖޭގައި ދިވެހިބަސް ކިޔެވުމަކީ އަޅުގަނޑުގެ ތަޢުލީމީ ދަތުރުގައި ފާހަގަކޮށްލެވޭ ތަޖުރިބާއެކެވެ. މި ބަހަކީ ހަމައެކަނި މުވާސަލާތީ ވަސީލަތެއް ނޫން ކަމާއި އެއީ އިންޑިއާ ކަނޑުގެ ޖަވާހިރާ އަޅުގަނޑު ގުޅުވައިދިން ލިންކެއްކަމަށް ވެސް ދަންނަވާން ޖެހެއެވެ. މި އުނގެނުމުގެ މަރުހަލާގައި މި ނޫހުގެ އެޑިޓަރ އަޒީޒު ޖަމާލުގެ ފަރުވާތެރި އިރުޝާދަކީ ދިވެހި އަމިއްލަ ސަގާފަތުގެ ފުނަށް ވާސިލުވުމުގައި އަޅުގަނޑަށް މަގުދައްކައިދީފައިވާ ކަމެކެވެ. އޭނާއަކީ ހަމައެކަނި އަޅުގަނޑުގެ ޓީޗަރެއް ނޫނެވެ. އެއީ ކެތްތެރި އަދި ތަފުސީލީ ސަގާފީ މުރުޝިދެއް ވެސް މެއެވެ. އަޒީޒު ވަރަށް ދީލަތިކަމާއެކު ދިވެހި ސަގާފީ އާދަކާދައާ ބެހޭ ގޮތުން އޭނާއަށް ލިބިވަޑައިގެންފައިވާ މައުލޫމާތު އަޅުގަނޑާ ހިއްސާކުރައްވައި، ދިވެހި ސަގާފަތާ ބެހޭ ގިނަ ފޮތްތަކެއް ހަދިޔާކުރެއްވިއެވެ.

ޗައިނާ އާއި ދިވެހި ސަގާފަތް އަޅައިކިޔުން:

އަޅުގަނޑުގެ ކިޔެވުމުގެ ތެރެއިން ޗައިނާއާއި ދިވެހީންގެ ސަގާފަތްތަކުގެ ޚާއްޞަ ކަންތައްތަކުގެ އަގުވަޒަން ކުރެވިއްޖެއެވެ.

       1. ދީނާއި ޢަޤީދާ:

 ޗައިނާގައި ބުޑިޒަމް، ޓާއޯއިޒަމް، އަދި ކްރިސްޓިއަން ދީން ހިމެނޭ ގޮތަށް އެތައް ދީނެއް ހިމެނޭއިރު ދިވެހިރާއްޖެގައި މުޅީން ވެސް ތަބާވަނީ އިސްލާމްދީނަށެވެ. މި ދީނީ ތަފާތަކީ ދެގައުމުގެ ދުވަހުގެ ދިރިއުޅުމާއި ކެއުމާއި އިޖުތިމާއީ އާދަތަކަށް ވަރަށް ބޮޑަށް އަސަރުކުރާ ތަފާތެވެ.

       2. ގުދުރަތީ މާހައުލު:

 ޗައިނާގައި ފަރުބަދަތަކާއި، ފަޅުތަކާއި، ކޯރުތައް ހިމެނޭ ގޮތަށް ތަފާތު ޖިއޮގްރަފިކަލް ލޭންޑްސްކޭޕްތަކެއް ހުރިއިރު، ދިވެހިރާއްޖެގައި ހިމެނެނީ ކްރިސްޓަލް ސާފު ކަޅު ފެންގަނޑުތަކެއްގެ ވަށައިގެންވާ މުރަކަ ޖަޒީރާތަކެކެވެ. ގުދުރަތީ މާހައުލުތަކުގައި މި ތަފާތުވުމުގެ ސަބަބުން ކޮންމެ ޤައުމަކަށްވެސް ވަކި ސަޤާފީ ސިފަތަކެއް ލިބިފައި ވެއެވެ.

       3. އަކުރާއި ބަސް:

ޗައިނާއިން ލިޔާ އަކުރުގެ ގޮތުގައި ޚާއްޞަ ކެރެކްޓަރތަކެއް ބޭނުން ކުރާއިރު، މޯލްޑިވިއަން (ދިވެހި) ގައި ބޭނުންކުރަނީ ޢަރަބި އަކުރު ގޮތަށް ކަނާތުން ވާތަށް ލިޔާ، އެ ބައިމީހުން އަމިއްލައަށް އުފައްދައިފައިވާ އަކުރުތަކެކެވެ. ލިޔުމުގެ ނިޒާމުތަކުގެ މި ތަފާތަކީ ދެ ޤައުމުގެ ސަގާފީ ތަރިކައާއި މުވާޞަލާތީ ވައްޓަފާޅިއަށް ޚާއްޞަ އިސްޓައިލެއް ގެނެސްދޭ އެއްޗެކެވެ.

ދިވެހި ސަގާފަތާމެދު ފުންކޮށް ވިސްނުން:

ދިވެހި ބަހުގެ އެކެޑަމީގައި ކިޔަވަމުން ދިޔަ ދުވަސްވަރު، ދިވެހިރާއްޖޭގެ ސަގާފަތުގެ ތެރެއަށް ފުންކޮށް ފީނައިލުމުން ފެނުނީ:

       1. އިސްލާމީ ސަގާފަތް:

އިސްލާމީ ގިނަ ޤައުމުތައް ފަދައިން ދިވެހިރާއްޖެގެ ސަޤާފަތަކީ އިސްލާމީ ޢަމަލުތަކުގެ މައްޗަށް ވަރަށް ފުންކޮށް ބިނާވެފައިވާ ސަޤާފަތެއް ކަމަށާއި، ދުވަހުން ދުވަހަށް ދިރިއުޅުމާއި، ފަންނުތަކާއި، އާކިޓެކްޗަރ ފަދަ ކަންކަމަށް ނުފޫޒު ފޯރުވާ ސަގާފަތެކެވެ. ދީނީ އީދުތައް ވެގެންދަނީ މުޖުތަމައު އެއްބައިވަންތަކުރާ ބޮޑު އުފާފާޅުކުރުމަށެވެ.

       2. ސަގާފީ ފަންނުތައް:

ދިވެހީންގެ ސަގާފީ ފަންނުތަކުގައި ބޮޑަށް އަލިއަޅުވައިލައިފައިވަނީ އަތްތެރި މަސައްކަތާއި، ކުރެހުމާއި، މިއުޒިކަށެވެ. ތަފާތު ސަގާފީ ކުލަ ޖެހުމުގެ ވައްޓަފާޅިތަކާއި މިއުޒިކް ހުށަހެޅުންތަކުން ދައްކުވައިދެނީ ވެހި ރައްޔިތުންނަށް ޠަބީޢީ ދީނާ މެދު ތަފާތު ވިސްނުމެކެވެ.

       3. އަދަބު އަދި މެހެމާންދާރީ:

ދިވެހީންގެ ސަގާފަތުގައި ވަރަށް ބޮޑަށް އަހަންމިއްޔަތުކަން ދީފައިވާ ތަން ފެންނަނީ އަދަބުވެރިކަމާއި މެހެމާންދާރީއަށެވެ. ފުރިހަމަ މެހެމާންދާރީއަކީ ދުވަހުގެ ދިރިއުޅުމާއި އިޖުތިމާއީ ޖަލްސާތަކުގައި ފާހަގަކުރެވޭ ސަގާފީ ހެޔޮ ސިފައެކެވެ.

އެޑިޓަރ އަޒީޒްއާ ގުޅިގެން:

އަޒީޒްގެ ބައެއް ލިޔުންތައް ތަރުޖަމާކުރުމުގައި އަޅުގަނޑުމެން ގުޅިގެން މަސައްކަތް ކުރީމުއެވެ. އަދި އޭނާގެ ފަސްނުޖެހޭ މަސައްކަތުގެ ތެރެއިން ލިޔެފައިވާ، މި ފޮތްތަކުގެ ތެރެއިން ބައެއް ފޮތްތައް އިރާދަކުރެއްވިއްޔާ ޗާޕުކުރާން ވަރަށް އަވަހަށް ފަށާނެއެވެ. އެއީ އަޅުގަނޑަށް އިންތިހާއަށް ލިބޭ ފަޚުރެކެވެ. މި އެއްބާރުލުން ދިނުމުން އަޅުގަނޑަށް ދިވެހީންގެ ދިރިއުޅުމުގެ ވައްޓަފާޅިއާ ބެހޭ ގޮތުން ފުންކޮށް ދެނެގަނެވުނެވެ. އަޅުގަނޑުމެން ގުޅިގެން ކުރި މި ތަރުޖަމާ ފަހަނައަޅައި ދިޔައީ؛ އެއީ ސަގާފަތް ފަހަނަޅައަޅައި މި ތަޖުރިބާ ބަދަލުކުރުމުން އިތުރު އުފެއްދުންތަކަށް މަގުފަހިވެގެންނެވެ.

މި އެއްބާރުލުމުގެ ނަތީޖާތަކުގެ ސަބަބުން ޗައިނާއާއި ދިވެހިރާއްޖޭގެ ރައްޔިތުންގެ މެދުގައި އެއްބަޔަކު އަނެއްބަޔަކަށް ވިސްނުން އުފެދިގެން ދިއުމާ އެކު ކުރިއަށް އޮތްތަނުގައި، ފުން އެއްބާރުލުމެއްގެ ސަބަބުން ވަރުގަދަ ބިންގަލެއް އެޅޭނެއެވެ. އަޒީޒާއި އަޅުގަނޑާ ދެމެދު އޮތް އެކުވެރިކަން ދެމިއޮތުމަށް އިޚްލާޞްތެރިކަމާއެކު އުންމީދުކުރަމެވެ. އަދި ޗައިނާއާއި ދިވެހިރާއްޖެއާ ދެމެދު އޮންނަ ގުޅުން ބަދަހިވެ، މިއަށް ވުރެ ފުރިހަމަ ނަތީޖާއެއް ނެރެދޭ އެއްބާރުލުމަކަށް އަޅުގަނޑު މި ވަނީ ކެތްމަދުވެފައެވެ. މި ނޫހަށް ދިވެހިބަހުން ލިޔުމެއް ލިޔާން އަޅުގަނޑަށް ފުރުޞަތު ލިބުމަކީ އަޅުގަނޑަށް ލިބުނު ޝަރަފެކެވެ.

_________________________________________

އެޑިޓަރުގެ ނޯޓެއް:

މިއީ މތ (މަސްނޫއީ ތޫނުފިލިކަން) (AI) ބޭނުންނުކޮށް އަމިއްލައަށް ލިޔެފައިވާ ލިޔުމެކެވެ. އެކަމަކު ބަސް ދަސްކުރާން އޭނާ ހޭދަކުރީ އެންމެ އަހަރެއް ހައި ދުވަހެވެ. މިސް ޗެން ވެއިއާ އެކު ދިވެހި ދަސްކުރި އަނެއް ދަރިވަރު، މިސް ފަން ފަން މިހާރު މަސައްކަތްކުރަނީ ބެއިޖިން ޔުނިވަރސިޓީގެ ދިވެހި ފެކަލްޓީގެ އެޗްއޯޑީއެއްގެ ގޮތުން ދިވެހިބަސް ދަރިވަރުންނަށް ކިޔަވައިދޭށެވެ. މި ދެ ކުދީން ވެސް ދިވެހިބަހާ ބެހޭ ފޮތްތައް ވެސް މިހާރު ވަނީ ލިޔެފައެވެ. އެ ކުދީން އެ ދުވަސްވަރު އެހެން އެއްވެސް މަސައްކަތެއް ނުކުރެއެވެ. 24 ގަޑި އިރު ކުރީ ދިވެހިބަސް ދަސްކުރުމުގެ މަސައްކަތެވެ. މިއީ އތ ބޭނުންކޮށްގެން ލިޔެފައިވާ ލިޔުމެއްކަމަށް، ބައެއް މީހުން ނޭނގި ތިބެ ދޮގު ތުހުމަތުކުރާތީ މި ނޯޓު ލިޔެލާން ބޭނުންވީއެވެ. 

26.08.2025